Elke week een column schrijven. Zoals Daniël Lohues, Rosanne Hertzberger, Rosa Timmer en Ben Tiggelaar. Hoe doen ze dat toch? Hoe lukt het ze elke week weer? Waar halen ze hun inspiratie vandaan? Wat doet het met je gemoed? Geeft het stress of is het juist een uitlaatklep?

Allemaal vragen waarop ik graag antwoord wilde. Ik dacht, laat ik het dan maar gewoon gaan doen. Elke week een column schrijven met een deadline. Dan ervaar ik zelf eens hoe dat voelt en hoe dat gaat.

Less is more!
Maximaal 1 A4, zo’n 600 tot 700 woorden. Compact en te overzien voor de lezers. Je moet de drempel ook weer niet te hoog leggen, hoewel het makkelijker is om een lang stuk te schrijven. We kennen toch allemaal de uitdrukking; ‘Ik had geen tijd om een korte brief te schrijven, vandaar dat ik je een lange brief stuur’?

Hoe dan?
Het compact schrijven leerde ik in de tijd dat ik voor een tijdschrift een paar keer per jaar een column schreef. Het schrijfsel moest passen in het formaat van het blad: 3.200 karakters inclusief spaties en kop. Lekker concreet en duidelijk. Dat leek me ingewikkeld. En dat was het ook in het begin. Maar gaandeweg ontwikkel je een methode waardoor het haast vanzelf gaat. Maar dit lukt zelden in een keer. Het is een heel proces. Nu dwing ik mezelf om het kort te houden om snel ‘to the point’ te komen en om ervoor te zorgen dat er, binnen het kader, een verhaal met een kop en een staart ontstaat.

Stok achter de deur
Mijn deadline ligt op vrijdag of zaterdag. Ik schrijf wekelijks voor een wisselend denkbeeldig medium dat op zondag verschijnt. Als ik doordeweeks geen tijd heb om te schrijven, kan ik het zaterdags goedmaken. Goed plannen en organiseren is het halve werk. Ik heb nu een kleine 20 weken lang elke week een column geschreven.

Inspiratie
Op de dag dat ik een column publiceer, begint mijn hoofd alweer te malen voor een volgende column. Alles wat opvalt wordt gewogen om te kijken of er een column van te brouwen is. Soms maak ik een schets of een ‘wordcloud’ met steekwoorden voor een verhaal. De inspiratie moest ik aanvankelijk zoeken. Na 20 columns gaat het vanzelf. Zoals een recentelijk voorbeeld: Op de snelweg word ik gesneden, ik word boos maar blijf kalm. Dan maalt mijn brein door over het reguleren van emoties. Totdat ik denk; ‘hoe zouden de slachtoffers van de toeslagen affaire en de aardbevingen in Groningen dat toch doen?’ En zo ontstaat er een verhaal met een kop en een staart. Bijna als vanzelf. Het kost me meestal niet meer dan een uur schrijven. Maar het denkproces -bewust en onbewust- duurt soms dagen. Deze tijd is nodig om het ‘klein te houden.’

Het gaat niet altijd vanzelf
Soms begin ik vol goede moed te schrijven en lukt het maar niet om er een kop-romp-staart verhaal van te maken. Dan heb ik 1 kop, 3 rompen en een 2 staarten. Voor de -niet ingewijde- lezer niet te volgen. Ik vind het logisch, maar waarschijnlijk ben ik de enige. En ik wil natuurlijk wel dat het gelezen wordt. Dan sluit ik de computer, ga een rondje lopen, een stukje fietsen of doe de was van de week en pak het later weer op. Gegarandeerd succes. Dan rolt het verhaal er zo uit. Dat gaat dan als volgt: Vaak splits ik een dergelijk verhaal op in 2 verhalen met elk 1 kop, 1 romp en 1 staart. Logisch en navolgbaar. De bijvangst, in de vorm van het tweede verhaal, gaat het archief in. Vaak komt het weken of maanden later alsnog van pas omdat er iets in de actualiteit is dat aansluit bij dit ingevroren kliekje uit de cloud.

Mijn gereedschap
Schrijven doe ik in Word, op m’n Mac, iPad, werkcomputer maar ook wel eens op m’n iPhone. Ook heb ik wel eens een column ingesproken tijdens een boswandeling dat direct in tekst werd omgezet door Pages op de iPhone. Op deze wijze droeg ‘schrijven’ en bewegen dubbel bij aan mijn vitaliteit. En het werkt fantastisch. Ik hoef de tekst thuis alleen nog maar te redigeren en te corrigeren. Erg handig en voor herhaling vatbaar. Doe het alleen als het niet te druk is in het bos want dat verstoort het proces van creatie. Een glimlach tijdens het inspreken voorkomt dat andere wandelaars denken dat je de weg kwijt bent. Maar de, als gevolg van de glimlach, verkrampte uitspraak leidt tot veel schrijffouten en dus tot veel correctiewerk.

De wijde wereld
Publiceren doe ik zelf. Via WordPress, mijn website (44 volgers). De link post ik vervolgens met een kleine ‘teasertekst’ op LinkedIn (> 3.500 volgers), Facebook (>500 vrienden) en Twitter (1.200 volgers). En soms, indien relevant, op het intranet van Domesta. Op Insta-stories (450 volgers) post ik een screenshot van de WordPress pagina met een link naar de column.

Worden je columns goed gelezen?
Gemiddeld zo’n 600 keer worden mijn schrijfsels gelezen door unieke bezoekers. De slechts gelezen columns stoppen bij zo’n 100 keer, mijn best gelezen column maar liefst 10.000 keer. Dit laatste kwam volgens mij vooral door de uitgelichte foto die ik erbij plaatste. Het was een foto van minister Hugo de Jonge.

Een plaatje zegt meer dan 1.000 woorden
Bovengenoemd stuk plaatste ik in de week dat de beste man trending was in alle media. De inhoud ging over leiderschap, niet over de aanleiding waarom de minister zo in de schijnwerpers stond. Afbeeldingen hebben soms invloed op het bereik. Een beeld zegt immers meer dan duizend woorden. En het is het eerste dat de lezers zien. In een flits beslissen ze om het te lezen of om het weg te swipen. Ontstaat er een match of niet. Het lijkt soms wel Tinder.

Wat is het beste moment om te publiceren?
Het tijdstip van publiceren luistert erg nauw. Het maakt uit wanneer de column wordt gepost. Uit ervaring weet ik inmiddels dat het honderden lezers kan schelen. Ik heb geleerd dat ’s ochtends tussen 7 en 8uur het beste moment is om te posten. Alleen niet op woensdag, vrijdag en zondagochtend. Goed weer beperkt het aantal lezers. En toch hou ik me er niet altijd aan omdat ik ongeduldig word als de deadline eenmaal nadert. Dan post ik bijvoorbeeld midden op de dag. Op de maandag, de dinsdag en de donderdag kan dit prima. De overige dagen niet. Op bepaalde doordeweekse dagen kun je ook best tussen 7 en 9 uur ’s avonds posten omdat dan veel mensen hun social media-accounts checken. Op het web is veel informatie te vinden over de ‘do’s en don’t’s van publiceren op social media.

Levert het nog wat op dat schrijven?
Belangrijke vraag. Het levert vooral veel voldoening op. Door te schrijven kan ik onderwerpen ordenen. Dit geeft mij ruimte. Ik kan mijn visie kwijt, de manier waarop ik naar bepaalde thema’s kijk. Ik test vaak inzichten. Ben ik de enige die het ziet? Die het zo ziet? Wat kan ik leren van de feedback die ik krijg? Vinden andere mensen het onderwerp relevant? Inmiddels kan ik niet meer zonder schrijven.

Je past niet in een hokje!
Maatschappelijke thema’s, werkgerelateerde thema’s en persoonlijke onderwerpen wisselen elkaar af. Ik heb geen eenduidig profiel. En dit maakt het misschien lastig om een grotere groep lezers te binden. Ik weet het niet en het maakt me eigenlijk ook niet uit. Rosanne Hertzberger schrijft ook over een breed scala aan thema’s. Maar altijd vanuit een invalshoek die bij haar past. De manier waarop zij kijkt is uniek. Ik lees haar columns, al hebben andere columnisten het onderwerp ook al eens uitgemolken. Zij slaagt erin om steeds een andere deur open te trekken. Dat is knap en het geeft me rust. Het bevestigt mij in mijn keuze om niet te veel over dezelfde onderwerpen te schrijven. Ik hoop dat de lezers mijn signatuur eruit kunnen destilleren.

Niet alleen columns
Niet alles wat ik schrijf verschijnt via de socials of ziet het daglicht. Ook probeer ik wel eens een ander format dan een column. Dit doe ik dan naast het schrijven van de wekelijkse column.

Af en toe waag ik mij aan een ‘long read’ of een essay of schrijf ik iets in opdracht. Om een onderwerp uit te kauwen. Bijvoorbeeld over duurzaamheid, over industriële bouw, over de zorg of over het Veenkoloniale Zuidoost Drenthe. Het helpt mij om deze onderwerpen te doorgronden. Dan doe ik veel onderzoek en lees veel over het onderwerp. Totdat ik denk te weten hoe het zit. En dan na publicatie met samengeknepen billen afwachten of er iemand is dit mijn vers opgedane kennis onderuithaalt. Spannend. Soms laat ik experts meelezen voordat ik publiceer. Ook spannend maar het geeft een enorme kick als de experts net zo enthousiast zijn als ik zelf.

Ik blijf altijd dichtbij mezelf
Ook publiceerde ik eens een lang artikel in een wetenschappelijk blad over ouderenzorg. Ik had goed m’n best gedaan om een verhaal uit mijn werkpraktijk te beschrijven. Uiteraard vanuit het perspectief van de mens. Met veel gevoel, visie en wat minder feiten. Dat vond de redactie te mager. En dat begreep ik want mijn stijl week af van de overige bijdragen. En omdat ze me hadden gevraagd hield ik vast aan het stuk zoals ik het ingediend had. Omdat ik nou eenmaal zo schrijf. Als dat niet past dan is dat jammer, dan wordt het maar niet geplaatst. Ik blijf dichtbij mezelf als ik schrijf. Dit werkte. Ik deed een paar minimale aanpassingen en het stuk is geplaatst.

Onder druk ontstaan diamantjes
Mijn mooiste schrijfopdracht kreeg ik van de dochter van onze vrienden. Ze had een aantal recensies nodig om toegelaten te worden tot een studie. In 500 woorden moest ik duidelijk maken waarom het een goed idee was om haar toe te laten. Ik was enorm trots op het feit dat ze mij vroeg maar voelde ook meteen druk om het goed te doen. Het ging immers ergens over. Gelukkig diende de recensie slechts als steun voor de toelatingstoetsen die ze ook moest maken. Ze had het belangrijkste deel zelf in de hand dus. Maar toch ik deed m’n best om een evenwichtig beeld van haar te schetsen met woorden waardoor de academische wereld niet meer om deze jonge vrouw heen zou kunnen. En dat gebeurde. Ze werd toegelaten. Ze kan beginnen aan de gewenste studie op de Universiteit die haar sterke voorkeur heeft. Nooit gedacht dat mijn schrijverij me dit zou brengen.

Soms is schrijven een trap naar het podium
Het schrijven biedt mij ook een podium naast het geschreven woord. Inmiddels heb ik, naar aanleiding van een column, essay of longread al een paar keer bijgedragen aan een inhoudelijk seminar. Ik vind het nog steeds spannend als ik gevraagd word en organisatoren mij het vertrouwen geven en hun betalende deelnemers aan mij toevertrouwen. Ik hield een praatje over de zorg bijvoorbeeld maar ook over circulair bouwen en zelfs over de circulaire economie. Naar aanleiding van mijn boek ‘Werkboek van Bert’ is er een drieluik in de vorm van drie podcasts gemaakt. Deze mocht ik samen met het bedrijf bedenken en samenstellen. Het voelde als een enorm compliment. Ook zijn er inmiddels een drietal podcasts rondom het thema leiderschap en de menselijke maat verschenen waaraan ik een actieve bijdrage leverde.  (1, 2 n 3)

Heb je een beeld?
Nou, zo vergaat het schrijven en publiceren mij dus. Best te doen die druk van een deadline. Zelfs ruimte om wat meer te sporten, voor vakanties en andere gezelligheid naast een drukke baan en een jong gezin. En zelfs volop zin om weer een boek te maken en uit te geven. Met een thema of wellicht de gebundelde columns. De tijd zal het leren. Ik trek de stekker van het toetsenbord voorlopig nog niet uit de computer.

Leren inspireert
Oh ja; lezers die meer lessen Nederlandse taal dan ik hebben gevolgd (of is het gevolgd hebben – met MBO als hoogste niveau op dit gebied) weten dat de stijl, de spelling en de grammatica niet altijd voldoen aan de spelregels. Geef dat gerust terug want ik leer ervan. Ik waardeer dat enorm! Fouten leiden af van de inhoud. Inmiddels weet ik dat spelen met stijlen de creativiteit versterkt. Kom maar op met je feedback dus!

Verbinding motiveert
Bedankt voor het lezen en voor je feedback! Het motiveert mij om te blijven schrijven en om hier beter in te worden. Niet met het doel om zoveel mogelijk lezers te binden. Wel om te laten zien wie ik ben en waar ik voor sta. Omdat dit verbindt! Ik leer mezelf, en de inhoud, er beter door kennen en heb er ook al veel leuke mensen door ontmoet.

Daarom dus elke week minimaal een column.

PS
Wil je als eerste mijn columns rechtstreeks in je mailbox ontvangen? Laat dan je mailadres achter op mijn site. Klik op Volg en voer je mailadres in (zie afbeelding).