Het Orkest van de Titanic speelde zo lang mogelijk door om paniek te voorkomen nadat het schip op een ijsberg was gebotst. Ik moet vaak aan het orkest denken in deze tijd. Rampen, groot en klein zijn gaande. Repertoire voor het orkest wordt uit elke uithoek van de beleidsbibliotheek gehaald om deze rampen te dempen. Hoe lang nog? 

Welk nummer speelt het orkest om te verhullen dat de kerstverlichting uitbundig brandt terwijl het maar de vraag is of de gasvoorraden volgend jaar weer aangevuld worden? Welke song leidt ons af van de hervorming van het pensioenstelsel terwijl hun beleggingsmodellen gebaseerd blijven op de lineaire en fossiele economie? Welk liedje maskeert dat de treinen de groeiende inwonersaantallen niet kunnen vervoeren vanwege te weinig personeel? Welke hit onttrekt het werkelijk zicht op de zorg die wordt geplaagd door een overmaat aan regels? Welke klassieker laat het huizentekort oplopen vanwege stikstof? Welke chanson overstemde de TV-ster voordat deze werd onttroond vanwege onveiligheid op de werkplek? Welk hymne klinkt als het volkslied van een willekeurig beschaafd westers land dat ternauwernood ontkwam aan een staatsgreep? Welk wijsje maskeert de armoede die rest na de steunmaatregelen?

Het is chaos. Vanzelfsprekendheid na vanzelfsprekendheid vervalt. We weten even niet meer hoe het moet. Er ontstaan grote leegtes, anderen voorspellen oorlogen. 

Hebben we wel door dat een ander orkest het oude repertoire van het Orkest van de Titanic kan overstemmen? Het Orkest van de Toekomst klinkt misschien wat onwennig, maar als je er aan toegeeft ligt het goed in het gehoor. Want we zijn aan het afkicken van onze oude verslavingen. Hierdoor ontstaat er ruimte voor iets nieuws.

Een voorbeeld: Ons eigen aardgas ging in de ban, het Russisch gas is niet te krijgen of onbetaalbaar. Door te investeren in terminals voor geïmporteerd gas blijft het Orkest van de Titanic spelen. Het is veel slimmer om te investeren in duurzame opwekking van onze eigen energie. Zodat we niet afhankelijk blijven van regimes die we niet begrijpen en zelf de schakelaar of kraan bedienen. Deze kans hebben we nu. Een betere aanleiding krijgen we niet.

Visie, keuzes, focus en daadkracht hebben we nodig. Stuur alle Orkesten van alle Titanics naar huis en zie de kansen die deze crisis ook biedt. Heb je een slecht geïsoleerd huis? Heb je nog geen zonnepanelen? Twijfel je over een warmtepomp? Werk je bij een energie-intensief vervuilend bedrijf? Je hebt keuze. Je kunt het tij zelf keren. Of liever nog, samen met je buren zodat het orkest van de globale individualisering plaats maakt voor het orkest van lokale collectieven.

Blijf je liever oude covers spelen om te bedekken wat er zich werkelijk afspeelt in de samenleving? Of ben jij de nieuwe Jagger, Lennon of Grönemeyer en bepaal jij het repertoire van het Orkest van de Toekomst? Met muziek om de vrijheid, de bestaanszekerheid en de onafhankelijkheid te vieren.

Een voorproefje hoe dit er uit kan zien? Laat je verrassen door deze video van jazzster Gunhild Carling.