Begin dit jaar waren de Hoogovens van Tata Steel in IJmuiden bijna verkocht aan het Zweedse SSAB. De deal ging niet door. In de ogen van de Indiase eigenaar wilden de Zweden niet genoeg betalen voor de fabriek waar staal van wereldklasse gemaakt wordt. 

Toch legden de Zweden het beste bod op tafel.

Een bod dat niet alleen was gebaseerd op de financiële prestaties van de Hoogovens. In het bod was meegenomen dat SSAB de komende jaren fors zou investeren om de staalproductie in IJmuiden duurzaam schoner en gezonder te maken. Dit is een nieuw geluid. Want tot dusver werden iconische bedrijven als de Hoogovens gekocht door investeringsbedrijven die het bedrijf overladen met schulden om vervolgens elke euro eruit te persen. Daarom hing het bestaan van bedrijven als de Hema, de Bijenkorf, maar ook de Hoogovens, regelmatig aan een zijden draadje.

De staat liet een kans om SSAB te steunen aan zich voorbijgaan waardoor de staalproductie in IJmuiden nog langer ziekmakend en vervuilend zal blijven. Nu staat ze voor de keuze om het bedrijf te nationaliseren. De eigenaren staan al met de geldbuidels in de aanslag te wachten. De staat had in januari het bedrijf voor een prikkie de toekomst in kunnen helpen. Door mee te betalen aan de plannen van de nieuwe eigenaar. Nu moet de hoofdprijs op tafel komen.

Gek genoeg speelt hetzelfde in de woningmarkt.

In financieel opzicht gaat het goed met de huizenmarkt. Het gekke is alleen dat de energieprestatie van de huizen nagenoeg geen invloed heeft op de verkoopprijs. Schattige jaren ’30 huisjes gaan weg voor hoofdprijzen terwijl in de winter de warmte aan alle kanten het pand verlaat. Slecht voor de portemonnee en voor het klimaat.

Geen haan die hiernaar lijkt te kraaien. Tenminste vandaag niet. Over enkele jaren hebben we spijt als haren op ons hoofd dat we hebben nagelaten om de huizenmarkt te reguleren. ‘We waren te druk met het pesten van woningcorporaties en daardoor zagen we niet wat er echt aan de hand was’. Aldus politici in een parlementaire enquête die over een jaar of vijf zonder twijfel wordt gehouden.

Want door de enorme prijsstijgingen van de huizen bestaat de kans dat kopers onvoldoende geld hebben om te investeren in het energiezuinig maken van hun bezit. En dit terwijl de wijkuitvoeringsplannen van de gemeente in de maak zijn. Hieruit zal blijken dat veel huizen van het gas af gaan. Eigenaren moeten investeren in isolatie en in een andere warmtebron. Het is maar te hopen dat ze dat geld hebben om het moment dat de gaskraan dicht gaat. Om nog maar te zwijgen over de hoogte van de energierekening die vervolgens de inbox inrolt op het moment dat is nagelaten te isoleren.

De huidige prijs van een koopwoning is geen reële prijs. De rente is laag en de subsidie op eigendom, in de vorm van de hypotheekrenteaftrek, is te hoog. Maar ook de energieprestatie weegt onvoldoende mee in de prijs. Eigenlijk zou er voor elke labelstap, dat een huis is verwijderd van het huidig bouwbesluit, 5% van de transactieprijs achter gehouden moeten worden door de notaris. Dit geld komt de nieuwe eigenaar toe om te kunnen investeren in het isoleren van het huis en het overschakelen naar een andere warmtebron.

Op deze wijze dragen we bij aan het duurzaam gezond maken van de woningmarkt door een gezonde relatie tussen prijs en kwaliteit. Dit zouden we toch geleerd moeten hebben van de casus rondom de verkoop van de Hoogovens?