Vorige week schreef ik een blog over de zorgtafel in Drenthe. Het stuk werd als opiniestuk opgenomen in het Dagblad van het Noorden van zaterdag 18 januari. Kern van mijn betoog: ‘Zorgverleners en inwoners moeten meebeslissen over de veranderingen in de zorg. Deze veranderingen moeten gaan over fundamentele systeemverandering en niet alleen over het verplaatsen of concentreren van zorg. En, nodig ook investeerders en vastgoedeigenaren aan tafel uit om een bijdrage te leveren.’

Ik kreeg veel reacties. Vooral met bijval. Bijvoorbeeld uit de hoek van zorgcoöperaties, van dwarsdenkers, van bezorgde ouders met zieke kinderen en van medewerkers en zorgverleners. Allemaal hartverwarmend.

Geen reacties van bestuurders. Jammer. Want laat deze groep nou net tot de doelgroep van mijn verhaal behoren. Het debat wordt geschuwd of mijn verhaal wordt niet serieus genomen. Het laatste snap ik, het eerste vind ik gemakzuchtig.

Vaak krijg ik te horen van mensen die vast zitten in hun denken; ‘maak nou eens concreet wat je bedoelt. We snappen het niet. Wat jij voorstelt kan toch helemaal niet?’

Ok, dan maak ik het concreet. Ik heb wel een aantal ideeën. Snap best dat dit grootse ideeën zijn. Ideeën die niet allemaal morgen zijn ingevoerd. Laten we er tien jaar voor uittrekken. Maar dan hebben we de zorg wel echt veranderd.

Niet zoals in de afgelopen vijf jaar. De veranderingen in de WMO en de Langdurige Zorg hebben niet veel goeds gebracht. De zorg wordt steeds onpersoonlijker, professionals kunnen hun werk niet doen, geen persoonlijke aandacht geven door te veel papierwerk waardoor ze afhaken en het is niet goedkoper geworden.

Maar het kan altijd beter. Laten we ons inzetten zodat de zorg voor onze kinderen betaalbaar, bereikbaar en van hoge kwaliteit blijft.

Zomaar en paar ideeën om de zorg weer gezond te maken.

Als ik het voor het zeggen had dan……

Krijgt de zorg een menselijk gezicht, is vertrouwen de basis en zou ik de volgende dingen veranderen:

Kwaliteit

• Samen met je zorgverlener bepaal je wie welke zorg op welk moment levert;
• Je maakt zelf een afspraak met je zorgverlener op een moment dat het jouw past. Deze afspraak duurt zo lang als jij denkt dat nodig is of langer als de zorgverlener dit nodig vindt;
• Binnen vijftien minuten nadat je afspraak met een zorgverlener zou beginnen begint deze ook daadwerkelijk;
• Je kunt je zorgverlener gewoon bellen en mailen. En je wordt ook teruggebeld of gemaild;
• Maatwerk wordt de norm. Ongelijke gevallen worden ongelijk behandeld. Gelijke gevallen worden gelijk behandeld. Op elke plek in Nederland dezelfde aanpak voor dezelfde behandeling voor dezelfde prijs;
• In 2030 ga je nog maar in twee van de drie situaties naar een instelling voor zorg of behandeling. De rest van de zorg ontvang je thuis al of niet met behulp van thuistechnologie en zelfdiagnose;
• De zorg wordt zoveel mogelijk bij je thuis of in de buurt geleverd. Het ziekenhuis wordt een plek waar je komt voor een operatie, een ingewikkeld onderzoek of voor spoedhulp;
• In de regio waar je woont zijn zorgsteunpunten met daarin huisartsen, fysiotherapeuten, poliklinieken en diagnosecentra;
• Besparingen vloeien terug naar de zorg en worden gebruikt om de zorg goedkoper te maken door voortdurend te verbeteren en te vernieuwen;
• Zorginstellingen leren van elkaar door resultaten en kennis uit te wisselen op het gebied van klanttevredenheid, medewerkerstevredenheid, kwaliteit en doelmatigheid;
• Bij elke behandeling is de kwaliteit van het leven leidend, niet de medische mogelijkheden of de hoeveelheid geld dat beschikbaar is;
• Geen enkele werker in de zorg is aansprakelijk voor fouten zolang de algemene kwaliteit van zorg in de instelling, aantoonbaar, op orde is. De overheid draagt zorg voor sociale zekerheid van zorgvragers indien er door een behandeling iets fout is gegaan;

Administratie

• Samen met je zorgverlener bepaal je wat er geregistreerd wordt. Het doel is om administratieve lasten te verminderen;
• Samen met je zorgverlener bepaal je het moment wanneer een (deel)behandeling wordt afgesloten. De factuur wordt direct na het afsluiten van een behandeling opgemaakt. Je zorgverlener krijgt deze factuur binnen zestig dagen door de financier betaald;

Financiën

• De gemeente waar je woont betaalt alle zorg die je nodig hebt. Zorgverzekeraars en Zorgkantoren worden opgeheven;
• De gemeente, die alle zorg betaalt, wordt gezien als nutsvoorziening en niet als financiële instelling. Financiële buffers worden ingeruild voor een borgstelling vanuit de overheid. Hierdoor vloeit geparkeerd zorggeld terug naar de zorg;
• Iedereen betaalt de zorg via de inkomstenbelasting. Het solidariteitsprincipe wordt uitgebreid met een inkomensafhankelijke bijdrage via de loonstrook of de belastingaangifte;
• Hierdoor vervalt de zorgtoeslag en hoef je niets ingewikkelds te regelen via je belastingaangifte;
• Elke inwoner van ons land heeft toegang tot alle soorten zorg. De betaalbaarheid is geen belemmering voor toegang tot zorg;
• Zorginstellingen kunnen je precies vertellen wat een behandeling, een onderzoek of een gesprek met een zorgverlener kost;
• Zorginstellingen mogen niet te veel geld oppotten. Te veel geld bij de ene instelling wordt gebruikt om de zorg bij andere instellingen in de regio te verbeteren;
• Niemand in de hele zorgketen verdient meer dan de Balkenende Norm. Er is een opslag mogelijk als de kwaliteit, de klanttevredenheid, de medewerkerstevredenheid en de doelmatigheid zich positief ontwikkelen of stabiel blijven op een bovengemiddeld niveau. Alle medewerkers in de instelling profiteren mee van deze opslag;
• Voorkomen dat je ziek wordt, bijvoorbeeld door gezond te leven, wordt vergoed. De kosten hiervan worden verrekend met de besparingen op zorgkosten;

Personeel

• Een specialist is geen supermens die tot z’n pensioen 70 uur per week kan werken. Ook specialisten hebben gewoon een werkweek van maximaal 40 uur;
• De opleidingen voor een baan in de zorg zijn onbeperkt bereikbaar. Drempels als loting of numerus fixus worden afgeschaft;
• Het wordt makkelijker voor buitenlandse zorgverleners om in ons land aan het werk te gaan. Ze moeten wel in het Nederlands of in het Engels kunnen communiceren;
• Vrijwilligers krijgen belastingvoordelen en hebben gratis toegang tot openbare voorzieningen zoals bibliotheken, musea en openbaar vervoer;

 Bestuur en toezicht

• Je hebt zelf directe invloed op de geleverde zorg. Je bent vertegenwoordigd in het bestuur en in het toezicht. De Gemeenteraad kan ingrijpen als het nodig is;
• Cliëntenraden, belangenvertegenwoordigers en andere inspraakorganen worden opgeheven;
• De gemeentelijke rekenkamer toetst rapportages op het gebied van kwaliteit, klanttevredenheid, medewerkerstevredenheid en doelmatigheid. Gemeenteraden hebben de mogelijkheid om in te grijpen als het fout dreigt te gaan bij een instelling;
• Het bestuur in een zorginstelling wordt gevormd door een voorzitter, een patiëntvertegenwoordiger en een personeelsvertegenwoordiger waarvan tenminste één lid in de regio woont.
• Het bestuur is de baas in de zorginstelling;
• De Raad van Toezicht bestaat uit vijf leden waarvan tenminste één is benoemd door de zorgvragers en één lid met lokale binding. De overige leden van de RvT beschikken over vaardigheden op het gebied van financiën, zorg en innovatie;
• Er komt een geschiktheidstest voor het (her)benoemen van bestuurders en toezichthouders vergelijkbaar met woningcorporaties;
• Toezichthouders zijn maximaal twee periodes van vier jaar in functie. Na de eerste periode wordt er een geschiktheidstest uitgevoerd voordat de toezichthouder aan een nieuwe periode van vier jaar kan beginnen;
• Bestuurders worden voor een periode van zes jaar benoemd en kunnen telkens voor eenzelfde periode worden herbenoemd;
• Bestuurders en toezichthouders ontwikkelen zich voortdurend door het volgen van opleidingen. Dit is een voorwaarde voor herbenoeming;
• Naast de gemeenteraad komen er twee autoriteiten die toezichthouden op de zorg. De eerste voor de kwaliteit van zorg en cliënttevredenheid, de tweede voor het bewaken van de financiële prestaties van de instelling. Ander toezicht of overheidsbemoeienis wordt afgeschaft;
• Zorgvragers, zorgverleners, gemeenten, provincies, maatschappelijke organisaties en vastgoedeigenaren bepalen samen op regionaal niveau hoe deze verandering inhoudelijk en procesmatig worden vormgegeven;
• Wat zou jij veranderen? ……..

januari 2020, bert.moormann@ziggo.nl