Het zat er al vroeg in bij Bertje. De baas spelen. Al vanaf de prille kinderjaren was duidelijk dat ik het graag voor het zeggen had. Af en toe merkte ik hoe makkelijk ik de leiding mocht nemen. Even vaak merkte ik dat dit niet lukte. Dat er anderen waren met dezelfde drijfveren. Dat botste dan. Een strijd om macht ontstond met felle discussies.

Die strijd ging niet over de inhoud of over de bedoeling. Die strijd ging uitsluitend om de macht. Daarom dropen vriendinnetjes en vriendjes af. Die hadden geen trek in strijd. Die wilden graag spelen. Dat gingen ze dan maar doen. De vechtende baasjes alleen achterlatend.

Daar sta je dan met je armoedige argumenten en verbale vaardigheden. Lekker druk met jezelf. Geen meter opgeschoten. Lekker druk met het repareren van de vriendschappen. Balen van het gemiste plezier dat de anderen evengoed wel hadden beleefd. Ze hadden mij niet nodig gehad. Dat raakte.

De baas wist alles, kon alles en bepaalde alles. Om baas te worden moest je keihard werken om dit waar te maken. Dit vond ik en deed ik lange tijd. Uiteindelijk werd ik de baas. Maar niet omdat ik alles wist, alles kon of alles wilde bepalen.

Ik werd de baas in eerste instantie omdat mensen mij vertrouwden. Ik werd baas omdat mijn intenties klopten bij de opgave van de organisatie. Ik werd de baas omdat ik ideeën had waar het naar toe moest. Ik werd de baas omdat ik het avontuur samen met de mensen in de organisatie aan wilde gaan. Ik werd de baas omdat ik durfde te zeggen dat ik het ook allemaal niet wist.

Het ging goed met de organisatie. We kregen mooie cijfers van mensen waarvoor we er zijn. Medewerkers waren tevreden. De systeemwereld met accountants, financiers en toezichthouders was tevreden.

Opeens is het crisis. Dan denk je opnieuw na over je rol als baas. Oude patronen meldden zich vol vuur bij je reptielenbrein. De actiestand wordt geactiveerd. We zijn in gevaar. Energie gaat stromen. Er moet iets gebeuren. Dat wordt toch van de baas verwacht?

Maar anderen waren al lang begonnen. Medewerkers die feilloos aanvoelden dat ze nu in actie moesten komen. Een crisisteam. Als bazen mochten we besluiten. Niet te veel met de inhoud bemoeien alstublieft. En dat gaat goed. Medewerkers zijn tevreden. De systeemwereld met accountants, financiers en toezichthouders is tevreden.

En wat zei mijn gevoel? Onbevredigend. Door het ontbreken van de directe relatie tussen het resultaat en mijn inzet. Schaamte. Dat je gewoon krijgt doorbetaald als baas terwijl er medewerkers opstaan die de boel organiseren. Ontheemd. Omdat richting geven en nieuwe ideeën nu wat minder gevraagd zijn. Onbestemd. Wat voeg ik nog toe? Wat doe ik hier nog?

Tot het besef komt. Kijk nou eens wat er gebeurt beste baas. Er gebeurt precies wat nodig is! Mensen weten wat de bedoeling is. Daarom doen mensen ongevraagd de goede dingen. Dit krijg je door er te zijn als het nodig is. Dat mensen ruimte ervaren om hun werk te doen. Dat mensen het vertrouwen voelen om te bewegen. Dat je als baas doet wat een baas hoort te doen.

En dat is soms niets.

mei 2020, bert.moormann@ziggo.nl