‘Er was eens een familie pinguïns die al eeuwen op een ijsberg leefden. Op een dag zag een pinguïn dat deze ijsberg aan het smelten was en ging op onderzoek uit. Z’n angst werd bevestigd. De ijsberg holde van binnen helemaal uit. Het was een kwestie van tijd voordat de groep letterlijk door het ijs zou zakken. Hij werd voor gek verklaard door z’n medebewoners toen hij het vertelde. Het was immers al eeuwen goed gegaan! Hoe kon hij het nou in z’n hoofd halen om de pret te bederven? Uiteindelijk kreeg hij steun van een aantal jonge pinguïns. Ze gingen op expeditie om een nieuwe ijsberg te zoeken waar ze weer een tijd konden wonen. En ze leerden meteen om van tijd tot tijd te verhuizen zodat ze nooit verrast zouden worden door veranderende omstandigheden. Van een honkvast volk veranderde de groep in een rondtrekkende groep vitale pinguïns. Een bedreiging werd omgebogen in een kans. Ze leefden nog lang en gelukkig!’*

Soms voel ik mij ook als die ene pinguïn die zag dat het zo niet langer kan. Over een dilemma van een corporatiebestuurder met ideeën en de moeite die het kost om ze werkelijkheid te laten worden.

In 2010 voorspelden we een tekort aan bouwpersoneel en productiecapaciteit na afloop van de crisis. Zes jaar later voorspelden we dat de bouw van een sociale huurwoning onbetaalbaar zou worden. Nu, in 2019, zijn beide voorspellingen uitgekomen en dreigen de eerste projecten in het zicht van de haven te stranden.

De hogere kosten worden deels veroorzaakt door strengere eisen. En omdat de spaarrekeningen van bouwers, toeleveranciers en zzp’ers weer aangezuiverd moeten worden. Wij, de opdrachtgevers, zijn medeverantwoordelijk voor het in stand houden van deze verkwisting van menselijk en maatschappelijk kapitaal.

We gingen naar Fabcity, deden onderzoek naar nieuwe bouwconcepten, voegden een paragraaf met innovatieve bouwconcepten toe aan ons portefeuilleplan en namen deel aan de experimenteerbuurt. Aan het realiseren van een project kwamen we nog niet toe.

We dreigen vast te lopen in een doodlopende steeg. De traditionele bouwers, die geen afstand durven te nemen van het vertrouwde, blokkeren de weg terug. Inmiddels weten we dat de crisis te kort duurde voor disruptie in deze traditionele industrie. Toch gloort er hoop. Dankzij nieuwe toetreders die niet met water, zand en cement bouwen.

Kijk hoe Jan van Andel met Woontij een buurt realiseert met innovatieve huizen. Geen containers, echte kwaliteitshuizen. (YouTube: Woning te gast) Ook het ministerie ziet in dat het anders moet en stimuleert de bouw van deze innovatieve huizen. En, zo’n concept kan volgens mij ook makkelijk 50 jaar mee!

Het is nog niet te laat. We hebben tijd om het over een andere boeg te gooien. De sector positioneert zichzelf graag als startmotor of als ‘fast follower’ in de innovatiecurve. Laten we dit waarmaken door meer projecten met innovatieve huizen op te leveren. Dit kunnen we niet zelf omdat hier voor een andere manier van kijken en nieuwe kennis voor nodig is. Er zijn genoeg mensen die ons hierbij kunnen helpen. Laten we collega-corporaties meenemen zodat we als sector schaal kunnen maken. Hierdoor kunnen nieuwe toetreders hun kosten verlagen.

Als zelfs de wetgever deze ontwikkeling stimuleert kunnen wij niet op onze handen blijven zitten om over 10 jaar weer dezelfde discussie te voeren. Of belangrijker nog: dat we onze woningzoekenden en huurders door het ijs laten zakken omdat ze geen plek meer hebben om te wonen.