Een actuele ontwikkeling die ons ‘van het wonen’ bezig houdt is de toenemende overlast door verwarde personen. Liever spreek ik van mensen met verward gedrag.

Het afgelopen jaar is Domesta geconfronteerd met een groot aantal incidenten waarbij mensen met verward gedrag betrokken zijn. In enkele gevallen heeft dit geleid tot verlies van een mensenleven. Er is veel aandacht geweest voor deze incidenten maar de praktijk wijst uit dat deze situaties slechts het spreekwoordelijke topje van de ijsberg vormen.

Gemiddeld werken we jaarlijks aan 85 meldingen (ca. 30 per gemeente) waar sprake is van overlast door mensen met verward gedrag. Het aantal meldingen neemt in aantal niet toe, wel zien we een verzwaring van de problematiek.

Nagenoeg alle aandacht gaat uit naar de veroorzaker/bewoner en niet naar de buren die vaak maandenlang, en soms jarenlang, met de overlast te maken hebben. De zorg van Domesta gaat uiteraard in eerste instantie ook uit naar de veroorzaker/bewoner maar zodra de hulpverlening actief is merken we dat het niet vanzelfsprekend is om de buurt mee te nemen in de aanpak en staan we als corporatie ook min of meer aan de zijlijn.

Na interventie van de hulpverlening verbetert de situatie over het algemeen maar blijft er vaak sprake van lichte overlast en irritaties. Ook angst en wantrouwen blijven een rol spelen in de relaties in de buurt die leiden tot meldingen aan de corporatie.

We merken dat de huidige structuren (OGGZ, wijkteams, etc.) goed werken maar dat er naar onze mening te laat interventies plaatsvinden met escalaties tot gevolg. Ook is er sprake van een ‘jo-jo’ effect omdat overlast meebeweegt met de intensiteit van de begeleiding of behandeling. Vanuit perspectief van de buurt wordt er niet doorgepakt en leidt dit tot onvrede of in enkele gevallen tot sociale onrust in een buurt.

Hier zijn de zorgvrager/bewoner en zorgaanbieder aan zet om scherper te zijn op het innemen van de medicatie en het nakomen van de afspraken uit de huurovereenkomst. Goed huurderschap houdt ook in dat de zorg wordt geaccepteerd. In sommige gevallen werken we met combinatiecontracten waarbij de huurovereenkomst ontbonden kan worden als de zorgovereenkomst niet nagekomen wordt. Liever vertrouwen we op de goede intenties van de zorgvrager/bewoner en vragen we de buren om naar elkaar om te zien. Als het niet lukt moeten buren kunnen vertrouwen op de professionaliteit van de corporatie en de zorgaanbieders. Meestal komt dit goed, soms kan het beter.

In Emmen hebben welzijnsorganisatie Sedna en Domesta het initiatief genomen om samen met de gemeente Emmen, GGZ Drenthe, Promens Care (ggz) en de corporaties Lefier en Woonservice afspraken te maken om de samenwerking te verbeteren. Vroegtijdige signalering en adequaat reageren op deze signalen voorkomt escalatie. Elkaar, bewoners en organisaties, beter weten te vinden maar ook aanspreken op het handelen moet er voor zorgen dat er voor iedereen een plek blijft in de wijk.