Het gebeurde gisteren weer. Bestuurders in pak die elkaar verdringen om te zorgen dat ze goed op de foto komen. Er was een Staatssecretaris op bezoek in de regio. Uiteraard met een zak geld. Weer met een zak geld schreef ik bijna. Er werd iets getekend op een groot bord met een logo erop. De linten en scharen zijn waarschijnlijk uit de mode.

Ik herinner me ineens een uitspraak van m’n vader na het bekijken van de foto. Als ik me weer eens verveelde zei hij steevast: ‘Goa mor Drenthe op, bigg’n schooi’n.’ ‘Ga maar naar het Drentse zand om een big te scoren’, zouden we nu zeggen. M’n vader woonde met z’n familie op het veen. Armoede troef. Vandaar de behoefte aan eten. Op het Drentse zand waren de mensen rijker. Dus konden ze daar wel wat missen.

Er lijkt niets veranderd in de afgelopen honderd jaar. De regio leunt op subsidies uit rijkere delen van ons continent. We zijn er gek op. We hebben zelfs een ambassade in Den Haag en lobbyisten in Brussel. Het nadeel van subsidies is dat ze verslavend zijn. Ze leiden af van andere manieren van geld verdienen. Subsidies zijn vaak te vergelijken met het eten van een big. Het is even lekker maar je hebt al snel weer honger. Hadden we maar leren fokken met varkens dan hadden we duurzaam te eten. Dan hoefden we nooit meer naar Drenthe om biggen te schooien.

Het doet me denken aan het eiland waarop de huisartsen, en de ziekenhuiszorg in de regio zich begeeft. Het water blijft maar stijgen en staat ze inmiddels aan de lippen. Mensen in de omgeving staan machteloos. Ze willen wel helpen maar kunnen de ingang niet vinden. De zorg is van de instituten die mensen als patiënten zien en niet als participanten of als investeerders.

De zorg moet weg uit het ziekenhuis om te landen in de dorpen en wijken van het gebied. Dat is goedkoper en sluit beter aan bij de behoeften en mogelijkheden van de vergrijzende bevolking. Dit vraagt eerst om investeringen. Investeringen om nieuwe werkwijzen te ontwikkelen, geld voor het omscholen van medewerkers en geld voor nieuwe gebouwen waar de zorg dichtbij geleverd wordt.

In de crisis heb ik ervaren dat banken uiterst terughoudend zijn om te investeren in het gebied dat boven Zwolle ligt. Krimp, een ietwat wankele economie en onbekendheid schrokken de banken af. Deze banken zijn nota bene overeind gehouden tijdens de crisis mede door de belastingbetalers uit het gebied.

Bijzonder genoeg zag een buitenlandse belegger wel brood in het ontwikkelen van een zorggebouw in het Noorden van ons land. Volgens een woordvoerder van deze organisatie heeft ons land één van de meest zekere zorgstelsels van Europa. Het stelsel is sterk en duurzaam waardoor lange termijn investeringen, in bijvoorbeeld vastgoed, kunnen renderen.

Dit zette mij aan het denken. Het is toch te gek voor woorden dat binnenlandse investeerders het landsdeel links laten liggen terwijl een buitenlandse belegger er met het rendement vandoor gaat!? Zo vloeit er nog meer schaars geld het gebied uit.

Onze biggen de grens over? Dat laten we toch niet gebeuren!? Kunnen we de bedreigde zorg in de benen houden met geld van mensen uit de regio? Dat moet toch kunnen!

Net als de rest van het land wonen er veel babyboomers in de regio. Onder hen ook een groot aantal ondernemers en boeren die hun bedrijf hebben verkocht of dit binnen kort gaan doen. Op deze wijze is er veel geld beschikbaar. Het zou jammer zijn dat dit geld in waarde afneemt door het te stallen op een bankrekening. Of nog erger dat het geld wordt geïnvesteerd in beursfondsen die geen enkele bijdrage leveren aan de regio. Die hun biggen naar belastingparadijzen verplaatsen zeg maar.

De rente op spaargeld is extreem laag. Mensen met veel spaargeld moeten inmiddels geld toeleggen in plaats van dat ze rente ontvangen. Wat zou het mooi zijn dat rijke noorderlingen hun geld zien groeien in hun eigen achtertuin! Wat zou het goed zijn voor de regio als er meer kapitaal beschikbaar is voor investeringen in de zorg, maar ook in het bedrijfsleven.

Misschien moeten we die ambassade in Den Haag nog even openhouden. Misschien moeten we die lobbyisten nog even aan het werk zetten. We hebben namelijk geen geld nodig. We moeten ze vragen om experimenteerruimte voor de regio te regelen. Zodat de regio zichzelf kan bedruipen en niet langer afhankelijk is van subsidies.

Dat er bijvoorbeeld extra fiscale ruimte komt waardoor het aantrekkelijk wordt om te investeren in regionale voorzieningen of bedrijvigheid. Denk aan een vrijstelling op erfbelasting als je je erfenis investeert in een ziekenhuis, zorgcentrum of in een bedrijf. Denk aan vrijstelling van dividendbelasting als je investeert in de regio. Denk aan een vrijstelling van overdrachtsbelasting voor vastgoed met een maatschappelijk doel.

En als het werkt in het noorden mag wat mij betreft het hele land profiteren van de hier bevochten regelruimte. Dan kan neoliberaal Den Haag met een gerust hart meer aan de (regionale) markt over laten. Dan keren we de globalisering die plaats maakt voor regionalisering. Wel zo duurzaam!

Op deze wijze kicken we af van onze subsidieverslaving en kunnen we onze ambassades in Den Haag en Brussel sluiten. Of sterker nog; dat de mensen uit Den Haag en Brussel naar de regio komen. Om op de foto te gaan met een lokale ondernemer die z’n vijfde medisch centrum opent. Dat ze afgunstig kijken hoe wij varkens fokken en biggen afstaan aan andere regio’s.

Op dat moment kijk ik met plezier naar de zoveelste foto. Met daarop mensen die linten knippen of een handtekening zetten op een levensgrote poster. Laten het dan wel vooral mannen en vrouwen in blauwe overals of witte jassen zijn.

maart 2020, bert.moormann@ziggo.nl