Jullie zien het goed. Mijn blogs worden persoonlijker. Dit durf ik eindelijk. Het zijn de reacties die mij stimuleren. Het zijn de reacties die mij dichter bij mezelf brengen. Ik durf jullie zelfs aan te spreken in een blog. Dank daarvoor!

Vaak zijn het reacties als; ‘wat moeten we veel van jou’; ‘je blogs staan vol van de normen en waarden’; ‘wat een onrust’. Maar ook; ‘wat een mooie visie’; ‘wat een kwetsbaarheid’ en ‘mag ik eens een kop koffie met je drinken’. En de mooiste die het vaakst voorkomt: ‘Leuke blog. Ken je onze mooie producten of diensten? Koop ze alsjeblieft!’

Dinsdag hoorde ik Ben Tiggelaar spreken op de voorjaarslezing van het ‘Instituut voor Natuureducatie en Duurzaamheid (IVN)’. Ben is gedragswetenschapper en vooral beroemd geworden vanwege seminars als ‘MBA in een dag’ en z’n wekelijkse column in de NRC.

Ben sprak onder andere over het gedrag van z’n kinderen. Bijvoorbeeld dat het altijd een chaos in de schuur was omdat niemand z’n fiets netjes wegzette. Tot het moment dat Ben vakken op de vloer maakte met ducttape. Vakken die aangeven waar je je fiets neer moet zetten. Iedereen hield zich aan deze nieuwe structuur. Weg chaos.

Ik kreeg de kriebels. Trok meteen paralellen met de wijze waarop onze maatschappij van onderwijs tot zorg is georganiseerd. Alles keurig in vakjes geordend waar niemand buiten durft te komen. Hallo chaos.

Zo werkt dat in mijn hoofd.

Een dag later bedacht ik me hoe dat in mijn gezin zou werken. Ik dacht aan één van mijn dochters en schoot in de lach. Ik zag voor me hoe ze haar fiets overdwars over de vakken zou plaatsen. En hoe ze mij enthousiast naar de schuur zou halen om trots te vertellen wat ze had gedaan. Dat ze de vakken ziet als een zebrapad. En dat de fiets Ringo Star verbeeldt die als voetganger het zebrapad oversteekt. Net als op de bekende lp-hoes van de Beatles die ze onlangs leerde kennen.

Zo werkt dat in onze hoofden.

Het is nu bijna vijftien jaar geleden dat mijn vrouw, Gerjanne, opkeek uit één van de kwaliteitsweekbladen gericht op vrouwen. ‘Wat ik nu lees gaat over jou’, sprak ze.

Ze las een interview over een dame van veertig die haar leven lang onbegrepen was. Die een goed stel hersens had maar slecht presteerde op school. Die altijd leuk werk had maar zich al snel verveelde. Die doodmoe werd van gesprekken over koetjes en kalfjes. Die tijdens het delen van haar visie glazig werd aangekeken door de toehoorders omdat ze tien stappen over leek te slaan in haar verhaal. Die maar niet begreep waarom ze mensen zo lastig meekreeg in haar droom. Die graag ergens bij wilde horen maar zich op weinig plaatsen thuis voelde. Die relaties legde tussen dingen die ogenschijnlijk niets met elkaar van doen hadden. En, die de lat hoog legde en veel te streng voor zichzelf was.

Deze kenmerken passen bij hoogbegaafde mensen. Hoofdbegaafdheid heeft veel voordelen maar evenveel nadelen. Je kunt deze mensen het best inzetten op plekken waar creativiteit, snel handelen en het oplossen van ingewikkelde situaties is gewenst. Deze eigenschappen komen mij goed van pas.

Eenzaamheid is een veel voorkomend nadeel. Gevoed door ontkenning, ‘er niet mogen zijn’, ‘en niet gezien worden’. Het niet erkennen van de status quo past ook in dit rijtje. Of het hebben van een buitengewoon groot gevoel voor rechtvaardigheid. Maar ook niet willen begrijpen waarom bepaalde dingen lang op zich laten wachten. En ja, ik voel mij regelmatig onbegrepen en ook wel eens eenzaam.

‘Dus daar komt die onrust van’, hoor ik collega’s al zeggen. ‘Dus daar komt je aversie voor de systeemwereld vandaan’, zeggen de blauwe mensen. ‘Ja, en heb ook vooral te doen met Gerjanne die mijn worstelingen van dichtbij volgt’, vul ik dan aan.

Helaas versterkt het onderwijs de negatieve kanten van hoogbegaafdheid door alle kinderen naar het gemiddelde niveau te willen brengen. Goed voor kinderen die moeite hebben met leren. Funest voor kinderen die wat meer uitdaging nodig hebben. Ze raken gefrustreerd maar belangrijker nog; ze verliezen hun zelfvertrouwen omdat ze zich onbegrepen voelen en gaan onderpresteren om niet op te vallen.

Mijn schooladvies aan het eind van de basisschool? ‘Doe maar LTS (kader beroeps), de ITO (praktijkschool) kan altijd nog’, aldus het advies van de hoofdmeester.

Ben Tiggelaars verandertheorie is gebaseerd op ‘De Ladder’. Hoe je in drie stappen succesvol kunt veranderen. Interessant en relevant verhaal!

Ik heb al veel ladders moeten beklimmen in m’n leven. Een aantal bleek achteraf tegen de verkeerde muur te staan. Maar ik blijf klimmen, omdat ik regelmatig van een prachtig uitzicht geniet!

maart 2020, bert.moormann@ziggo.nl