Tweede Kamerlid Joost Eerdmans zegt bij Eva Jinek dat onze overheid 300.000 beleidsmedewerkers heeft. Hij zit er ongeveer 200.000 tot 280.000 naast.

Ik geef indirect leiding aan een team beleidsadviseurs, het zijn er 10. In de ogen van Eerdmans 150.

Waar komt deze giga vermenigvuldiger vandaan? Wat doet een beleidsmedewerker eigenlijk?

Bestuurders formuleren een visie op basis van interne en externe ontwikkelingen. Denk aan bestaansrecht. Beleidsadviseurs ontlenen hun waarde aan het vertalen van deze visie naar richtlijnen voor de uitvoering. Denk aan de ambtenaar die toeslagen moet toekennen. Er zijn regels nodig waaraan deze ambtenaar zich moet houden zodat het geld bij de juiste mensen terecht komt.

Beleidsmedewerkers vertalen de in, en externe ontwikkelingen naar wat ze betekenen voor de organisatie en haar afnemers. Is er nieuw beleid nodig of moeten we bestaand beleid handhaven, aanpassen of afschaffen? Dit doen ze op basis van aanwezige kennis en door onderzoek te doen naar de feiten. Zo ontstaat er nuance en evolueert het beleid van een organisatie. Steeds aansluitend aan de maatschappelijke ontwikkelingen.

Hier houden autocratische leiders niet van. Ze prediken revolutie. Hun ideeën bestaan uit boodschappenlijstjes met wat ze niet willen. Wat ze wel willen, bepalen ze in het moment, laten ze afhangen van het sentiment. Het liefst hebben autocratische leiders directe toegang tot de uitvoering, zonder tussenkomst van rechtvaardig en rechtmatig beleid.

‘Jij krijgt wel een bouwvergunning en jij niet. Jullie mogen blijven en zij moeten oprotten. Waarom? Omdat je kop mij niet aanstaat, daarom! Bezwaar en beroep? Geen zin in, mensen hebben immers altijd wat te zeuren!’

Het ontbreken van visie, het negeren van feiten en het bevoordelen van gelijkgestemden is een groot gevaar voor onze democratie.

Op 29 oktober gaan we stemmen. Doe als een beleidsmedewerker. Onderzoek de partijprogramma’s, kijk naar de intenties van de partijleiders, onderzoek hun wapenfeiten, probeer een beeld te krijgen van hun competenties en beoordeel hun integriteit. Wees mild en genuanceerd.

Grote kans dat je uitkomt op een leider die een boodschappenlijstje heeft met ideeën voor ons land. Een leider die structurele oplossingen nastreeft. Een leider die niet vermenigvuldigen, maar delen als eerste in de mond neemt.