‘Zolang de kritiek nog te klagen heeft, is er hoop.’ Een spreuk die een collega-deelnemer van ‘de Beweging’ tegenkwam tijdens een wandeltocht in de provincie Groningen. We hadden het over hoop in deze tijd.

‘Hoop is een slechte strategie’, leerde ik ooit van een bedrijfskundige. Hoop heeft iets passiefs. Hoop maakt afhankelijk van iets waar je naar verlangt zonder dat je invloed lijkt te hebben. Daar hou ik niet zo van. Ik heb graag de touwtjes in eigen handen. Toch is het ook wel fijn om af en toe, als je het ook niet meer weet, over te geven aan hoop. Lang niet alles is maakbaar immers.

Tegenwoordig zou je haast wanhopen, hopeloos worden of alle hoop verliezen. Dit maakt je geen beter mens. We hebben perspectief nodig, iets waar we naar kunnen verlangen, iets waar we ons op kunnen verheugen. Stel je voor dat de vrede in Syrië besmettelijk is, stel je voor dat China over een decennium het groenste land van de wereld is, stel je voor dat er in Amerika een tegenkracht ontstaat van kunstenaars, musici en wetenschappers. Zij kennen de wereld, ze begrijpen het leven.

Hoop doet leven immers! Leven op de plek waar je wilt, waar je je thuis voelt en waar het veilig is. Die hoop gun ik alle mensen die op de vlucht zijn voor de oorlog, het klimaat of om een financiële kloof te slechten.

Hoop als bron voor verandering. Hoop is een werkwoord. Dat mensen wél in actie komen om iets beters na te streven. Dat leiders mensen mobiliseren en dat deze mensen levensdrang hebben om hun steentje bij te dragen aan een betere wereld. De bron is immers onuitputtelijk. ‘Als ik weet dat ik morgen zou sterven, zou ik vandaag een boom planten’, aldus Martin Luther King. Een hoopvolle uitspraak waarin leven en dood elkaar treffen. Iets nalaten voor volgende generaties heeft iets actiefs en biedt perspectief.

Mandela, Havel, Walesa en Gorbatsjov gaven hoop in de jaren ’80 toen de wereld ook wankelde. Toen vielen heel veel dubbeltjes de goede kant op. Onderdrukking, vrijheid, ongelijkheid en macht kregen een gezicht, een gezicht van strijdlust en rechtvaardigheid maar ook van medemenselijkheid.

Urgenda formuleerde een alternatief voor de boeren. Een plan waarmee boeren weer voor ons eten zorgen zonder het klimaat aan te tasten. No farmers, no food. Alle remmen kunnen dan weer los!

‘Zo lang de kritiek nog te klagen heeft, is er hoop.’ Zolang we onze onverschilligheid kunnen onderdrukken ontstaat er beweging. Dan hebben toetsenbordridders het nakijken omdat hoopvolle mensen zijn verder getrokken, ver weg van de giftige social media platforms.

Dan geven we onze stem aan politici die sterk genoeg zijn om in een minderheidsstandpunt te volharden. Net zo lang tot het kwartje bij iedereen valt en het dubbeltje de goede kant op rolt. Je hoeft maar een kwart van de mensen aan je kant te hebben om het tij te keren. Moet te doen zijn toch?

‘T Het nog nooit nog nooit zo donker west, of ’t wer altied wel weer licht.’