De wereld is in de war. Petities, protesten en posts bepalen het nieuws. Het Malieveld is beter bezet dan een willekeurige van der Valk hotel op Valentijnsdag. Het tijdperk van verandering wordt verdrongen door een verandering van tijdperk. De liminale fase, de tussentijd, is aangebroken. Werkelijke verandering vindt nu plaats.

Ik vraag me af wat ik kan doen om het dubbeltje de juiste kant op te laten vallen. Het muntstuk, met aan de ene kant hoop en vertrouwen, en aan de andere kant een scenario dat we maar al te goed kennen uit de jaren dertig van de vorige eeuw. Alle ingrediënten voor een zwart scenario zijn aanwezig, inclusief de acteurs, de symbolen en vele, vooral virtuele, podia.

Bijna dagelijks wordt mij gevraagd om een post te liken die het gedrag van bepaalde groepen veroordeelt. Bijna dagelijks word ik op het verkeerde been gezet door de framing van ‘voorheen’ personen met een voorbeeldfunctie. Het lijkt zo zinloos, de posts op social media, de petities en de debatten in de politieke arena. De werkelijkheid is altijd vele malen erger dan we ons konden voorstellen. Keer op keer worden we verrast door uitspraken en gedrag van functionarissen die ‘ooit aanzien genoten’.

Het lijkt zo zinloos. Protesteren, petities en posten. We zijn er vooral succesvol mee in onze eigen bubbles. Het algoritme heeft ons omringd met mensen met dezelfde denkbeelden. We bereiken andersdenkenden niet meer. In de steeds individueler wordende fysieke wereld gaat het niet anders. We mijden andersdenkenden. We gaan het ongemak uit de weg, omdat onze curlingouders ons afschermden voor alles wat niet op ons lijkt.

Het verzet lijkt zinloos. Als zelfs het vechten aan het front haast van symbolische betekenis is. Omdat het echte front zich in de virtuele wereld bevindt, of diep onder zee om landen af te sluiten van cruciale voorzieningen, of omdat die ene functionaris met, ‘voorheen veel aanzien’, op een knop kan drukken waardoor in een klap niets meer op het oude lijkt. Dan is het zelfs zinloos om je als mens op te werpen als kanonnenvoer. Echte helden sterven te jong.

En toch is niet alles zinloos wat er gebeurt. Want, ooit, gaat deze fase voorbij. Dan begint er een nieuw tijdperk, een nieuwe orde. Zoekend naar balans. Wij, in de westerse wereld, maakten de dienst uit de laatste honderd jaar. Hoe kunnen we ervoor zorgen om nog minstens een eeuw van betekenis te zijn?

We waren economische winnaars. Het ging ons voor de wind omdat we kennis, geld en productiemiddelen hadden. Andere landen kopieerden dit trucje en streefden ons voorbij. Waarom? Omdat ze nalieten om de ballast van een democratie, van empathie en van duurzaamheid op hun schouders te laden. Ze kunnen vrij bewegen in onmenselijkheid.

Wij kennen de waarde van menselijkheid. We kennen de winnaars van de toekomst, ze staan niet in de Quote, of in de Fortune 500. De winnaars van de toekomst zijn onze buren, de vrijwilligers, de kunstenaars, de journalisten en de ambtenaren die het huis van Thorbecke stutten.

Jij dus!