Mijn denken wordt de laatste tijd beïnvloed door ‘Het Grote Autismeboek’ van Erik Jan Harmens. Erik Jan maakt de lezer deelgenoot van z’n leven met autisme inclusief de uitdagingen die daarbij horen. Ik merk een paar overeenkomsten op tussen zijn autisme en mijn hoogbegaafdheid, zoals soms dingen letterlijk nemen, leven met de tijd en moeite hebben met kletspraat. 

In het boek lees ik dat maar liefst 2,5 miljoen mensen medicatie nodig hebben om het leven aan te kunnen vanwege psychisch lijden. Dit betekent dat 1 op de 7 mensen afhankelijk is van psychofarmaca om mee te kunnen doen aan de samenleving. Ik woon in Emmen, een gemeente met ca 110.000 inwoners, werk in een organisatie met 800 mensen en probeer me voor te stellen wat dit voor de 14% mensen betekent waarmee ik samenwerk en waarmee ik samenleef.

Eens kreeg ik de vraag hoeveel mensen behoren tot een bepaalde doelgroep. Ik antwoorde dat je een zelfbedachte vuistregel kunt hanteren om de omvang in te schatten van bijna elke groep mensen die het niet cadeau krijgt in het leven. Denk aan mensen in armoede, met laaggeletterdheid en of psychische problemen. De omvang schommelt rond de 15%, 1 op de 7 mensen dus. 

Voor deze groep mensen gaat het ‘Pareto principe’, ook wel de ‘80/20-regel’ genoemd, dus niet op. Verwarrend voor statistici die misschien wel daarom steeds schuiven met de definities van wie er bijvoorbeeld in armoede leeft, en wie niet. Dat je met een nieuwe manier van rekenen ineens minder arm bent. Ziek toch? Ik associeer en dwaal af, iets wat hoogbegaafden ook gemeen hebben met mensen met autisme. 

Vaak krijg ik als reactie dat er dan met 85% niets aan de hand is. Deze vlieger gaat natuurlijk niet op want alle problemen concentreren zich meestal niet bij dezelfde groep mensen. Je hebt wel heel veel pech als je zowel een psychische aandoening hebt, in armoede leeft en moeite hebt met lezen en schrijven. Toch komt het voor, en voor deze mensen moeten we extra goed zorgen. Want het hebben van een psychische aandoening, of niet handig zijn met taal kunnen iemand beperken om een fatsoenlijk inkomen te verdienen. Een leven in armoede als gevolg. Ik bedoel maar. 

Iedereen heeft wel iets dat haar of hem beperkt om volmaakt gelukkig te zijn, voor zover dat al bestaat. Ik denk van niet. Want zoals een groot filosoof, en bekend Nedersaksische liedjesschrijver, zingt ‘heeft iedereen zich een kruis te dragen’; ieder huisje heeft z’n kruisje. Hoewel we vaak zeggen dat ‘de duivel op hopen schijt’, wordt het leed meestal toch nog enigszins verdeeld. 

1 op de 7 mensen kan het leven aan met behulp van een pil. In ‘Het Grote Autismeboek’ verwijst de schrijver naar een citaat van de Indiase filosoof Jiddu Krishnamurti: ‘Het is geen maatstaf voor de gezondheid om goed aangepast te zijn aan een ernstig zieke samenleving.’ 

Investeren in een gezonde samenleving loont, niet alleen voor de statistieken! ‘It takes a village to raise a child.’