Nee, dit gaat niet over paarden die op mijn vrijdagavonden voorbijkomen als ik met één van de meiden mee ga naar de manege. Paarden hebben een mond, dat is mij er de afgelopen jaren wel in geramd.

Vrijdag hadden we de oogstdag van de Beweging. We houden ons bezig met mensgericht organiseren. Het woord agressie viel. Niet een woord dat je associeert met mensgerichtheid, in tegendeel zou ik zeggen. Het woord viel nadat we eerder in een systeemopstelling hadden gezien dat je agressie ontmoet als je de mens, en de bedoeling van het werk, centraal stelt in een systeem waar bijna uitsluitend meetbare resultaten tellen.

Een wereld zonder plek om het echte verhaal aan te horen. Waar tellen, boven vertellen gaat, meetbaar boven merkbaar en het verschil tussen de werkelijkheid en de realiteit niet wordt gezien. Een wereld waar de kaart, waarin protocollen en procedures de norm zijn, meer houvast biedt dan het uitzicht op het landschap.

Je ontmoet agressie als je zelf niet open staat voor de zienswijze van de ander. Het gesprek verhardt, argumenten en overtuigingen rollen over elkaar. Het resultaat? Niets, niemand scoort, niemand leert, met verlies van verbinding als resultaat.

Volgens Steve Jobs gaan de ‘crazy ones’ verder waar anderen ophouden. Dat iedereen denkt dat iets niet kan totdat iemand het gewoon doet. Als je rechtmatigheid boven rechtvaardigheid stelt, zul je niet leren.

Agressie dus, als je het beste voor hebt met de mens en de bedoeling. Verwar het niet met de hulpverlener die met oud en nieuw slachtoffer wordt van geweld. Daar heb ik het hier niet over. Ik heb het ook niet over de ambitie om het ‘goed te doen.’ Dat wil iedereen immers. Het gaat wel over iets wat ik vroeger ‘weerstand tegen verandering’ genoemd zou hebben. Maar het gaat dieper de persoon in. Tegen je eigen kwetsuren die je niet zo goed verwoord krijgt als de accountant met zijn cijfers wel kan.

Soms moet je stil staan bij een groen stoplicht en gas geven bij rood. Niet alles wat kan, hoeft. Krijg dit maar eens uitgelegd, dat lukt je niet als je verhardt in je standpunten. Een woord dat op zich al geen ruimte biedt, of beweging toestaat. Verharden wekt agressie-verhogend. Want je verhardt omdat je ergens wordt geraakt waar ooit al eens iets geraakt. Voel je je niet gezien, ben je bang voor verlies of stroomt je hart over van liefde voor wat je kent?

Het is een feit dat cijfers nooit liegen. Cijfers vertegenwoordigen ook een zekere waarde. Het is een feit dat doelen niet gehaald worden omdat we ze simpelweg stellen. We halen doelen omdat we de veiligheid, het leervermogen en zelfkennis als randvoorwaarde hebben gesteld.

Als we open staan om van elkaar te leren, neemt het resultaat exponentieel toe. Zodat er meer is te tellen én te vertellen. Onze monden stromen immers over waar onze harten vol van zijn.

Durf het beest in jezelf in de bek te kijken!