De 7-vinkjes van Joris Luyendijk zijn hot. Afgelopen zondag was hij te gast in het TV programma Buitenhof. Samen met Neelie Kroes en Sylvana Simons. De laatste moet steevast opdraven als het gaat om diversiteit. Alsof Carolien van der Plas geen bijdrage zou leveren aan de diversiteit in de Kamer. Het is dus maar hoe je kijkt naar het thema.

Een headhunter vertelde me onlangs hoe hij Raden van Commissarissen een spiegel voor houdt als het gaat om het bevorderen van diversiteit in hun gremia. Hij laat ze twee foto’s zien. De eerste met een mix van gekleurde en witte mannen, vrouwen en andere genderidentiteiten. Op de tweede foto staan alleen witte mannen. Vervolgens stelt hij de vraag welk gezelschap het meest divers is. De mensen op foto 1, of de mensen op foto 2? Je raadt het al, de meeste mensen kiezen voor foto 1. Toch is het gezelschap witte mannen van de 2^e foto het meest divers. Diversiteit wordt namelijk niet alleen bepaald door je huidskleur of door het feit of je vrouw, man of een andere genderidentiteit hebt. Diversiteit wordt bepaald door een veelheid aan factoren. In elk geval meer dan 7.

Ik moet zeggen dat ik steeds meer bewondering krijg voor Sylvana Simons nadat ik de podcast van Kustaw Bessems en Marilieke Engbers heb beluisterd. Met name de kwestie over het vermeend grensoverschrijdend gedrag van PVV kamerlid Beertema en de daarop volgende tirade van commissievoorzitter Tellegen nadat Simons dit bespreekbaar wilde maken. Dit voorval maakte voor mij duidelijk wat vrouwen, en minderheden, te verduren krijgen. Maar vooral ook hoe anderen, die in de positie zijn om er iets aan te doen, het laten gebeuren. Niets doen. Het slachtoffer aanspreken in plaats van de dader aan te pakken.

Zo ook Twan Huijs gisteren. Hij was de interviewer van dienst in het programma Buitenhof. Nadat Simons en Kroes aan het einde van hun gesprek concludeerden dat ze het met elkaar eens waren over het besproken thema vroeg Huijs naar de mening van de volgende gast, Pieter Heerema van het CDA. Hij antwoordde dat hij zich kon vinden in de woorden van Kroes. En zo werd het bruggetje gemaakt naar diversiteit binnen het CDA en hoe het kon dat de partij Mona Keizer en Pieter Omtzigt niet aan boord kon houden.

Mijn vrouw trok me aan m’n vest. ‘Hoor je wat ie doet?’ ‘Heerema bevestigt het standpunt van Kroes dat een gezamenlijk standpunt was van Kroes én Simons.’ ‘Heerema zegt dus niet; ik sluit me aan bij het standpunt van de dames Kroes en Simons.’ ‘Heerema gunt Kroes z’n sympathie en laat Simons met lege handen achter.’ ‘Kroes wordt gezien en Simons niet.’ ‘Hij noemt Simons niet eens.’ En zo subtiel is het. Handig de luwte van de risicoloze gevestigde orde opzoeken. Met Simons weet je immers nooit wat je in huis haalt. Want niet één van hun. Functie elders lijkt hij te willen toevoegen. Huijs liet het gebeuren. Te veel respect, gemakzucht of ongevoelig door ingesleten patronen?

En Kroes kreeg vervolgens de gelegenheid van Huijs om te laten zien dat ze gewend is om macht in te zetten als het spannend wordt. Geheel onverwacht confronteerde Huijs Luyendijk met een passage uit het boek ‘7-vinkjes’. Een kenschets van Kroes. Dat volgens haar niet klopte. Luyendijk had Kroes ogenschijnlijk gevraagd om een reactie tijdens het schrijven van zijn boek maar Kroes had niet gereageerd. En dus vertrouwde de schrijver op een artikel over Kroes dat hij vond. Kroes weerlegde elke lettergreep die Luyendijk over haar schreef waarmee de schrijver zichtbaar verlegen was. Ze maakte zich groot. Blies zich op. Grote ogen. ‘Wie denkt Luyendijk wel niet wie hij is’, lijkt ze te willen zeggen. ‘Zo gaan wij niet met elkaar om’, lees ik op haar gefronst voorhoofd. Maar in plaats met tegenargumenten te komen bood Luyendijk z’n excuses aan. Hij legde uit dat hij zorgvuldig te werk was gegaan maar trok het boetekleed aan. Nederig en kwetsbaar. Er in geluisd door Huijs.

En hiermee liet Luyendijk zien waarom hij zich niet thuis voelt bij mensen met 7-vinkjes. Te nederig en te kwetsbaar. Hij beheerst hun gedrag niet. Hij was één van hun maar is uit de roede verdreven. Waarschijnlijk omdat hij een betekenisvolle carrière verkoos boven een stereotype loopbaan waarbij macht en het verdienen van een vorstelijk salaris centraal staan.

Diversiteit is niet zichtbaar. Niet meetbaar door er vinkjes aan toe te kennen. Maar wel voelbaar. In elk geval merkbaar voor degene met minder dan 7-vinkjes. Soms heel subtiel. Vaak heel bruut.