Het ging de laatste tijd veel over diversiteit in mijn blogs. Niet zo gek als je werkt voor mensen met minder dan ‘7-vinkjes’. Deze uitdrukking slaat op het nieuwe boek van Joris Luyendijk, met als titel de 7-vinkjes.

Je krijgt een vinkje als tenminste één van je ouders hoogopgeleid of welgesteld is, als minstens één van je ouders in Nederland is geboren, als je man bent, als je hetero bent, als je wit bent, als je gymnasium of vwo hebt afgerond en als je een universitaire studie hebt afgerond.

Twee jaar geleden introduceerde de journalist deze term. Toen waren het nog 6-vinkjes. Ik heb 4 vinkjes en schreef er toen in een blog over.

Mensen met minder dan 7-vinkjes versterken de diversiteit. Hoe minder vinkjes, hoe beter. Diversiteit in organisaties is belangrijk. Het brengt kleur. Het brengt andere inzichten. Het brengt nieuwe vragen. Het brengt gedoe.

Gedoe ja. Vaak voor degene die de diversiteit brengt. Met de beste bedoelingen nemen we mensen aan die anders kijken. Maar het kost bakken energie van de overige mensen om ze te pruimen. Laat staan dat de andersdenkende overeind blijft in het geweld van de gelijkgezinden. Want het kost ineens moeite om tot een besluit te komen. We blijven maar langs elkaar praten en weten niet wat we afspreken. Voortdurend zijn we in gesprek om verschillen te overbruggen. Alsof je belastingaangifte aan het doen bent in India.

Ik overdrijf misschien een beetje maar diversiteit komt niet vanzelf. Op het moment dat je iemand binnenhaalt die anders is dan de zittende meute moet je aan de bak. Om de nieuwkomer veiligheid, respect en vertrouwen te geven. Anders, want zichzelf, te laten zijn.

En juist in de huidige tijd waarin we niet alleen meer kunnen vertrouwen op het verleden hebben we nieuwe inzichten nodig. Andere gezichtspunten op veranderende vraagstukken. Want er doemen nieuwe uitdagingen op. Een wooncrisis, circulariteit en duurzaamheid, vergrijzing, hittestress en wateroverlast, de menselijke maat, nieuw leiderschap, vluchtelingencrises, industrialisatie van de bouw, verantwoordingslast en systeemveranderingen.

‘We lossen de vraagstukken van vandaag niet op met de wijsheid waardoor ze zijn veroorzaakt. Als je doet wat je deed dan krijg je wat je kreeg.’ Twee tegeltjeswijsheden die bevestigen dat diversiteit broodnodig is om de vraagstukken van morgen op te lossen.

Terwijl ik deze blog schrijf luister ik naar het album ‘Karsu’ uit 2019 van multitalent Karsu Dönmez. Een Nederlandse Turkse. Ze werd beroemder in ons land nadat ze deelnam aan de ‘Beste Zangers’. Ze vertolkte onder andere het lied ‘An de kant’ van de Sallandse rockband Bökkers. In dialect wel te verstaan. Behalve de umlaut op de ‘o’ hebben beide kunstenaars weinig overeenkomsten. Karsu heeft in elk geval een vinkje niet die Hendrik Jan Bökkers wel heeft.

Karsu wordt overal gevraagd tegenwoordig omdat ze heel even één van ons was. Dat verbindt. Is sympathiek maar is precies wat we niet moeten willen. We hadden immers al een Bökkers. We leren meer van haar Turkse nummers. Waarbij ze oosterse klanken mengt met westerse ritmeschema’s. Een nieuw genre ontstaat, het maakt een andere cultuur, en denkwijze, bereikbaar voor ons westerlingen. Het verrijkt het muzikale spectrum. Het opent je brein voor nieuwe geluiden. De muziek als spiegel van de samenleving?

En ook al zouden we vast willen houden aan minimaal 7-vinkjes, en niets willen weten van diversiteit dan keert de wal vanzelf het schip. Want volgens hoogleraar arbeidsmarkt Ton Wilthagen loopt onze economie vast op het moment dat we onze grenzen sluiten voor arbeidsmigranten. Nu al zijn landen om ons heen populairder voor buitenlandse werknemers dan Nederland. Met ons migratiebeleid, en het onvriendelijk klimaat voor mensen van buitenlandse afkomst laten veel talenten ons land links liggen. We worden steeds minder vaak gekozen. En dat gaat ten koste van onze welvaart en ons welzijn. We voelen straks in onze portemonnee, en aan het bed dat we diversiteit buiten de deur hebben gehouden. Twee plekken waar de Nederlander buitengewoon veel gevoel heeft normaalgesproken.

We lossen de opgaven van deze tijd niet op door alleen maar mensen met 7-vinkjes aan de macht te helpen of in dienst te nemen. Hun arsenaal is uitgeput. We hebben andersdenkenden nodig voor perspectief op een mooie toekomst.

“Op de gekken, de buitenbeentjes, de rebellen, de herrieschoppers, de ronde pinnen in de vierkante gaten … degenen die de dingen anders zien – ze houden niet van regels en ze hebben geen respect voor de status quo. … Je kunt ze citeren, het er niet mee eens zijn, ze verheerlijken of belasteren, maar het enige wat je niet kunt doen is ze negeren omdat ze dingen veranderen. … Ze duwen het menselijk ras vooruit, en terwijl sommigen ze misschien zien als de gekken, wij zien genialiteit, want de mensen die gek genoeg zijn om te denken dat ze de wereld kunnen veranderen, zijn degenen die dat doen.”*

Afbeelding ©️ Klaas Kregel

* ©️ Steve Jobs